Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Financiële kengetallen

Netto schuldquote
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken. Bij een schuldquote hoger dan 130% is er sprake van een zeer hoge schuld. Volgens de VNG bevindt de schuldquote van een gemeente zich normaal tussen de 0% en 100%. Een netto-schuldquote die boven de 100% uitstijgt geeft aan dat er weinig leencapaciteit over is om de gevolgen van financiële tegenvallers op te vangen. De werkelijke netto schuldquote van de gemeente Meierijstad ligt op 55% voor 2019. Geconcludeerd kan worden dat de schuld dalend is.

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Omdat bij verstrekte leningen onzekerheid kan bestaan of ze allemaal worden terugbetaald wordt bij de berekening van de netto schuldquote onderscheid gemaakt door het kengetal te berekenen zowel inclusief als exclusief de doorgeleende gelden. Op die manier wordt duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen in de exploitatie is en wat dat betekent voor de schuldenlast.
De netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen is voor 2019 berekend op 51%. Hoewel over de verstrekte leningen een risico gelopen wordt, kan verondersteld worden dat deze middelen worden terugbetaald.

Solvabiliteitsratio  
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid.
Als signaalwaarde voor de solvabiliteitsratio geldt een percentage van 20%. Bij een solvabiliteitsratio lager dan 20% heeft een gemeente zijn bezit zeer zwaar belast met schuld. De solvabiliteitsratio voor 2019 van de gemeente Meierijstad is 34%.. Voorzichtigheid is geboden bij een ratio tussen de 20 en 30%.

Grondexploitatie
Dit kengetal geeft weer hoe de boekwaarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. Het kengetal voor 2019 is voor de gemeente Meierijstad 50%.. De activiteiten van de grondexploitatie kunnen worden gekwalificeerd als risicovol gelet op de VNG richtlijn waarbij de boekwaarden van de gemeentelijke grondexploitaties worden afgezet tegen de totale baten van de gemeente Meierijstad (>35%).. Los van deze richtlijn zitten, zoals in de paragraaf grondbeleid is omschrijven, de voornaamste risico’s nog in de onbestemde gronden binnen grondexploitaties Foodpark en Veghels Buiten.

Structurele exploitatieruimte
Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte de gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. Bij incidentele lasten of baten gaat het om eenmalige zaken die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Een begroting waarvan de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is meer flexibel dan een begroting waarbij structurele baten en lasten in evenwicht zijn. Bij de jaarrekening 2019 is de structurele
exploitatieruimte 3%. Dit betekent dat er meer incidentele lasten zijn opgenomen dan incidentele baten in de exploitatierekening 2019. Op basis van het kengetal blijkt dat er nauwelijks structurele ruimte is om tekorten of extra lasten binnen de huidige begroting op te vangen. Extra ruimte zal dan gevonden moeten worden door het eigen beleid aan te passen en via ombuigingen ruimte vrij te maken.

Belastingcapaciteit
De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het COELO publiceert deze lasten ieder jaar in de Atlas van de lokale lasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De belastingdruk in de gemeente Meierijstad ligt voor 2019 iets onder het niveau van het landelijk gemiddelde.

Totaal beoordeling
Bij het opstellen van de begroting 2019 bestond de verwachting dat de financiële positie van de gemeente Meierijstad zou verbeteren ten opzichte van 2018. Zowel de schuldquoten als de grondexploitatie laten verbetering zien ten opzichte van 2018. De structurele exploitatieruimte is nog relatief laag. Voor 2019 is sprake van een ruimte van 3%. Op basis van de begroting 2020 is dit 0,6%. Ook de solvabiliteitsratio is enigszins verbeterd. De belastingcapaciteit ligt onder het landelijk gemiddelde en biedt daarmee nog ruimte.